Nghệ nhân Ưu tú Phạm Văn Tuyên- người thổi hồn vào đất

Ngày 9/9/2021, chúng tôi đã có dịp trao đổi mạn đàm với Nghệ nhân Ưu tú Phạm Văn Tuyên (Đại đức Thích Chánh Tịnh). Nghệ nhân Phạm Văn Tuyên sinh ngày 20/10/1974 tại thôn Nãi Sơn, xã Tú Sơn, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng.

Hơn 20 năm hành đạo ở trong Chùa, phục chế di tích các nơi, các cụm di sản bị mai một dần theo thời gian, chứng kiến đồ gốm có tuổi thọ hàng ngàn năm, và mang theo nét Văn hóa, kinh tế xã hội của thời điểm đó. Vì thế nghệ nhân Phạm Văn Tuyên nghiên cứu sâu các dòng gốm Lý, Trần, Lê, Mạc. nhận thấy nghề tiểu thủ công nghiệp gốm sứ đã được ông, cha ta kết tinh sáng tạo, sản xuất từ đồ gia dụng bình dân đến độ ngự dụng Hoàng cung, sản phẩm có kỹ thuật và có tính thẩm mỹ cao đem lại nguồn thu nhập lớn cho nền kinh tế nước nhà. Kỹ năng nghề gốm cao hơn hẳn so với các nghề tiểu thủ công nghiệp khác nó đã đạt tiêu chí xuất khẩu như ngày nay. Bảo tàng nhiều nước trên thế giới hiện đang trưng bày nhiều sản phẩm Gốm Việt. Hải Phòng, miền đất duyên hải Bắc Bộ là nơi định đô của Dương Kinh nhà Mạc, dưới triều Mạc phát triển mạnh mẽ về các lĩnh vực tiểu thủ công nghiệp, tiêu biểu được nhắc nhiều trong sách sử là sản phẩm “Chân đèn thời Mạc, Lư hương thời Mạc” bằng gốm, đó chính là niềm tự hào về di sản của Dân tộc, sự đột phá của gốm Mạc so với trước là “Đắp nổi” toàn bộ trên đồ gốm, không dừng lại ở nét vẽ như các dòng gốm khác.

Nghệ nhân Phạm Văn Tuyên sinh ra tại Kiến Thụy- Dương Kinh Nhà Mạc, từ khi trưởng thành đã yêu nghề truyền thống. Gốm sứ thời Mạc đã đánh thức nghệ nhân Phạm Văn Tuyên phải phục dựng và phát triển. Vì vậy quê hương là nơi sản xuất dòng gốm đắp nổi, cơ sở Gốm Phù Điêu trong thời gian qua đã sản xuất 2.000 sản phẩm làm bằng tay, mẫu mã khác nhau, thể loại đa dạng, tất cả đều khắc họa về thiên nhiên, con người Việt Nam trên đồ gốm. Quá trình vận hành, chế tác các tác phẩm, sản phẩm gốm Phù Điêu nghệ thuật, đã được 5 kênh truyền hình Quốc gia VTV1, VTV2, VTV3, VTV4, Thông tấn xã VN và Truyền hình THP làm chương trình, truyền thông về dòng gốm mới lạ được phát triển tại Hải Phòng. Hơn nữa, gốm Phù Điêu đã tham gia sự kiện triển lãm nhiều lần tại Hà Nội do Bộ Công Thương và Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch tổ chức, tác phẩm đã được tặng bằng khen cấp Bộ. Năm 2020, nghệ nhân Phạm Văn Tuyên vinh dự đã được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân Ưu tú”. Công chúng cả nước đã phần nào biết đến gốm Phù Điêu Hải Phòng và mua về dùng, biếu tặng. Thách thức đối với dòng gốm Phù Điêu giờ đây chính là phải sánh với nghệ thuật gốm sứ Trung Hoa, nghệ thuật gốm sứ Châu Âu. Nghệ nhân Ưu tú Phạm Văn Tuyên hiện đang hết sức nỗ lực nghiên cứu, sáng tạo, chinh phục độ khó mới, tạo tác sản phẩm gốm thủ công cho qua lửa để tồn tại với vẻ đẹp mới, bất ngờ trong sáng tạo mang bản sắc Hải Phòng.